ابرماه چیست؟
اَبَرماه حالتی است که ماه بدر (کامل) در بزرگترین حالت خود دیده شود.
مطالب مفید و مرتبط:
بدر و ماه شب چهارده
ابرماه صورتی
ابرماه توت‌فرنگی
ابرماه زمانی است که ماه کامل (بدر) هنگامی اتفاق بیفتد که ماه در حضیض مداری‌اش هم باشد. بنابراین هرگاه ماهِ بدر در کمترین فاصله ماه از زمین اتفاق افتد، آن را در بزرگترین حالتش مشاهده می‌کنیم. البته در این حالت قرص ماه نهایتا ۱۵% بزرگتر از کوچکترین حالتش یعنی دز زمان اوجِ مداری‌اش دیده خواهد شد، از این‌رو ابرماه چندان هم بزرگ نیست که با ماه‌های معمولی تفاوت قابل توجهی داشته باشد.
به عکس بالای مطلب نگاه کنید. در این عکس مقایسه یک ابرماه (سمت راست) با یک ماه کامل که در اوج مداری‌اش قرار دارد و در کوچکترین اندازه ممکن‌اش هست را می‌بینیم. تفاوت آن‌ها بسیار کم است: حداکثر ۱۵% ، و این تفاوت را به راحتی نمی‌توان تشخیص داد. اگر هر ماهه، ماه کامل را بادقت مشاهده کرده باشیم، می‌توانیم این تفاوت را متوجه شویم.
اما متاسفانه به علت تبلیغات نادرست و اطلاع‌رسانی‌های غیرعلمی که در فضای مجازی انجام می‌شود، بیشتر مردم دوست دارند هنگامی که طلوع ابرماه را می‌بینند، احساس کنند که در حال مشاهدهء یک ماه بسیار بزرگ هستند. در حالی که این ماه ِ در حال طلوع با ماه‌های در حال طلوع دیگر چندان تفاوتی ندارد.
به عبارتی همان لذتی که در هنگام دیدن ماهی که در حالت ابرماه هست به ما دست می‌دهد؛ به هنگام دیدن دیگر ماه‌های کامل هم وجود دارد. فقط چون برای آن‌ها سروصدایی در رسانه‌ها و فضای مجازی ایجاد نمی‌شود، از دیدن‌شان غافل می‌شویم و لذت دیدنش را از دست می‌دهیم.
نکته مهم این‌که ماه (فرقی هم نمی‌کند ماه معمولی یا ابرماه، یا حتا ماه غیرکامل) هنگام طلوع یا غروب، به علت اثرات جوّی و خطای ذهنی و چشمی‌ای که ایجاد می‌شود، بزرگتر از حالت معمول دیده می‌شود (یا این‌گونه تصور می‌شود). حال اگر این طلوع و غروب ماه هنگام ابرماه مشاهده شود، با توجه به آمادگی ذهنی ناشی از تبلیغات یا اطلاعات نادرست در مورد بزرگ دیده شدن ابرماه، باعث می‌شود احساس کنیم که ابرماه واقعا بسیار بزرگ است. درحالی‌که در همه‌ی شب‌هایی که ماه بدر در حال طلوع است، می‌شود آن را بدین صورت ِ جذاب مشاهده کرد. کافی است قرص ماه را هنگام ابرماه ببینیم و با ماه بدر در ماه بعدش مقایسه کنیم؛ البته این مقایسه را هر کسی انجام نمی‌دهد و متأسفانه بیشتر مردم در همان احساس نادرست خود باقی می‌مانند.
به هر حال بهترین کار این است که هر ماه وقت بگذاریم و طلوع یا غروب زیبا و خاطره‌انگیز ماه را ببینیم و از هیجان آن لذت ببریم.
یادآوری:
ماه در یک مدار بیضی‌شکل (که البته خیلی به دایره نزدیک است) در حال گردش به دور زمین است. زمین در یکی از کانون‌های این بیضی قرار دارد. بنابراین فاصله ماه تا زمین همواره در حال کم و زیاد شدن است. هنگامی که ماه در دورترین فاصله از زمین (اوج) باشد، کوچک دیده می‌شود. هنگامی هم که در نزدیک‌ترین فاصله از زمین (حضیض) باشد، بزرگتر دیده می‌شود. در عکس بالای مطلب، ماه بزرگ هنگامی است که ماه در حضیض مداری‌اش بوده و ماه کوچک مربوط به زمانی است که ماه در اوج مداری‌اش قرار داشته است.
نکته دیگر:
ماه کامل در یکی از شب‌های ۱۳ یا ۱۴ یا ۱۵ ماه قمری اتفاق می‌افتد. (توضیح کاملش را در این‌جا بخوانید) هنگامی که ماه کامل باشد، طلوع آن تقریبا با غروب خورشید همزمان است و برعکس، یعنی غروبش هم با طلوع خورشید به هنگام صبح همزمان است.
نویسنده: محمدهمایونی
۲۴ آبان ۱۳۹۵
به‌روزرسانی: ۲۰ مرداد ۱۴۰۱
