ناهید و کیوان در یک قاب

دیشب ـ یکشنبه 2 بهمن 1401 ـ پس از غروب خورشید و اندک کم‌نور شدن آسمان، ناهید و کیوان در یک دیدار آسمانی در کنار هم دیده می‌شدند. یک مقارنه‌ی بسیار نزدیک و دیدنی از این دو سیاره‌ی زیبا.

ناهید همان زهره است، دومین سیاره در منظومه شمسی.

کیوان هم همان زحل است: ششمین سیاره که با حلقه‌های زیبایش همیشه منحصر به‌فرد است.

اولی تقریبن هم‌اندازه با زمین است و دومی 9 برابر بزرگتر!

اولی تا یک بار به دور خورشید بگردد حدود 7.5 ماه طول می‌کشد، اما دومی به 30 سال زمان نیاز دارد!

اولی که همان زهره باشد به تازگی وارد آسمان شامگاهی شده است و برای چندین ماه آینده (تا تابستان 1402) ستاره‌ی درخشان شامگاهی است، و دومی ماه‌ها بود که در آسمان دیده می‌شد و در حال خارج شدن از آسمان شامگاهی است.

و این دو در این آمد و رفت‌های خودشان، در این شب در کنار هم دیده می‌شدند. نمی‌توان گفت از کنار هم عبور کردند، لکه فقط از دید ِ ما که روی زمین هستیم، از کنار هم رد شدند.

در این همنشینی (مقارنه) زیبا، ناهید 230 میلیون کیلومتر و زحل بیش از 1470 میلیون (یک میلیارد و 470 میلیون) کیلومتر از ما فاصله داشتند. با این حساب به تقریب فاصله‌شان از هم حدود 1240 میلیون کیلومتر بوده است! می‌بینید چقدر دور، اما ما انسان‌های زمینی به این صحنه‌ی زیبای‌شان می‌گوییم: همنشینی!

از این شب به بعد فاصله‌ی این دو سیاره (ظاهری یا زاویه‌ای) از هم دورتر و دورتر می‌شود. زحل به مقارنه با خورشید می‌رود و برای مدتی از دیدگان ما پنهان می‌شود تا سپس به آسمان صبحگاهی کوچ کند. اما ناهید تا تابستان سال آینده حاکم آسمان شامگاهی است.

در این مقارنه یا همنشینی ویژه که برای زهره و زحل اتفاق افتاد، جدایی زاویه‌ای آن‌ها در حداقل ممکن به نیم درجه یعنی قطر قرص ماه رسید.

جای‌تان در پشت تلسکوپ خالی، بسیار دیدن‌شان لذت‌بخش و به یادماندنی بود. البته خدا را شکر که آسمان شهر ما صاف بود و توانستم این مقارنه را ببینم.

در عکس‌ها فقط دو سیاره مشخص هستند، اما از پشت تلسکوپ، حلقه‌ی زحل به خوبی قابل تشخیص بود. عکس ِ نزدیک آن‌دو با کمک دوربین موبایل از پشت چشمی تلسکوپ گرفته شده و عکس دیگر با صحنه‌ی افق و خانه‌های شهر با دوربین عکاسی و البته زوم اپتیکی و دیجیتال.

در هفته‌های آینده مشتری است که به دیدار زهره خواهد رسید و پس از آن در ماه‌های بعد نوبت به مریخ خواهد رسید. دیدن‌شان را از دست ندهیم.

محمد همایونی
دوشنبه 3 بهمن 1401