دو دنباله‌دار ـ پاییز 1404
دنباله‌دارهای لیمون: C/2025 A6 (Lemmon) و سوان: C/2025 R2 (SWAN) که به تازگی کشف شده‌اند مدتی است در مهر 1404 به تیررس چشمان رصدگران آماتور رسیده‌اند. این دو در آخرین هفته‌ی مهر به نزدیکترین فاصله از زمین می‌رسند. خوشبختانه در این فاصله از زمین در زاویه‌ی مناسبی از خورشید هم قرار گرفته و می‌توان آن دو را در روشن‌ترین حالت رصد کرد.
هر دو در آسمان شامگاهی و پس از تاریک شدن آسمان بالای افق هستند. یکی را در هم‌اختر گاوران (صورت فلکی عوّا) و دیگری را در سپر (بالاسر قوس) باید بیابیم.
دنباله‌دار لیمون که نام آن برگرفته از کوهی است در آریزونای آمریکا که تلسکوپ کاشفش در آن مستقر است؛ سه‌شنبه 29 مهر به کمترین فاصله از زمین می‌رسد. بنابراین انتظار داریم در این روز و شب بهتر دیده شود. هرچند با تخمین خوبی در همه‌ی شب‌های این هفته می‌توان آن‌را به همان صورت دید. در روشن‌ترین حالت، قدر 4 برای آن تخمین زده شده است. می‌توان امید داشت که آن‌را با چشمان غیرمسلح مشاهده کرد.
دنباله‌دار سوان یک روز زودتر از لیمون یعنی دوشنبه 28 مهر 1404 به کمترین فاصله از ما می‌رسد. ولی تخمین قدر ظاهری آن تا 6 گفته شده است. بنابراین نمی‌شود اطمینان داشت که سوان را بتوان با چشم غیرمسلح دید.
نکته‌ی مهم این است که برای دیدن هر دو نیاز به آسمانی تاریک و صاف هست و نباید انتظار داشت که از آسمان شهرها دیده شود. خوشبختانه ماه در آسمان نیست. فقط باید رصدگاه مناسبی انتخاب کرد به دور از آلودگی نوری شهرها و با توجه به موقعیت آن از روی نقشه‌های آسمان، این دنباله‌دارها را پیدا کرد.
استفاده از یک دوربین دوچشمی (حتا کوچک) کمک زیادی برای پیدا کردن آن‌ها می‌کند. با یک دوچشمی می‌توان جزئیات بیشتری از آن‌ها را دید. استفاده از تلسکوپ، به شرطی که چشمی ِ با میدان دید باز داشته باشد، خیلی خوب است. اما در بزرگنمایی بالا، چندان تصویر جالبی مشاهده نخواهد شد.
اگر اهل عکاسی باشید و دوربین عکاسی مناسب در دسترس باشد، می‌توان جزئیات زیادی از هر دو دنباله‌دار آشکار کرد. با گوشی‌های موبایلی که دوربین‌های کارآمدی داشته باشند، مثل اکثر مدل‌های آیفون و برخی مدل‌های سامسونگ و شیائومی می‌توان عکس‌های خوب و ماندگاری از حضور این دو دنباله‌دار ثبت کرد.
برای یافتن دنباله‌دارهای لیمون و سوان باید مسیر حرکت آن‌ها را در بین صورت‌های فلکی بدانیم و با کمک نقشه‌های آسمان شب در هر تاریخ مشخص، مکان آن‌را تشخیص دهیم. لینک‌های زیر به شما نقشه‌های تعاملی و قابل تنظیمی در اختیارمان قرار می‌دهد که به راحتی می‌توان مکان آن‌ها را در هر ساعت و روزی به ما نشان دهند. فقط کافی است از تنظیم مکان (Location) خود مطمئن باشید و با کمک ابزارهایی که برای تغییر ساعت و تاریخ و جهت‌گیری آسمان دارد، مسیر حرکت دنباله‌دارها و وضعیت مشاهده‌پذیری آن‌ها را ببینیم.
برای دیدن موقعیت دنباله‌دار Lemmon این‌جا را کلیک کنید.
برای دیدن موقعیت دنباله‌دار SWAN این‌جا را کلیک کنید.
نکته رصدی مهم:
برای رصد هر دو دنباله‌دار نیازمند آسمانی صاف و تاریک است. لیمون را می‌توان با چشم غیرمسلح دید اما سوان را بعید است که بدون ابزار دید. در هر حال باید بدانیم که آنچه خواهیم دید فقط یک توده‌ی کوچک مه‌آلود است. یعنی اگر در بهترین مکان هم باشیم که آسمان تاریک تاریک باشد نباید انتظار داشت که جسمی دنباله‌دار و درخشان ببینیم. بلکه فقط توده‌ی کوچک مه‌آلودی دیده می‌شود. با کمک دوربین دوچشمی می‌توان دنباله‌اش را کمی واضح‌تر مشاهده کرد. آنچه که از دنباله‌دارها در عکس‌های نجومی (البته واقعی نه فیک) می‌بینیم، جزئیات و زیبایی‌هایی است که به یاری عکاسی ثبت می‌شوند. وگرنه چشم نمی‌تواند آن همه جزئیات را ثبت و مشاهده کند.
