ابرماه از نوعِ گرفته!

ابرماه چیست؟

همه می‌دانیم که در وسط ماه‌های قمری، ماه را به صورت کامل یا بدر مشاهده می‌کنیم. همان که معروف است به ماه شب چهارده! البته با کمی تقریب می‌توان قرص ماهِ کامل را در شب‌های 13 و 14 و 15 ماه‌های قمری مشاهده کرد.

از طرفی هم می‌دانیم که مدار ماه به دور زمین یک بیضی نزدیک به دایره است که باعث می‌شود فاصله ماه تا زمین در زمان‌های مختلف، متفاوت باشد. این فاصله می‌تواند از کمترین فاصله ممکن 356400 کیلومتر تا بیشترین مقدار ممکن 406700 کیلومتر باشد. کمترین فاصله تا زمین را نقطه حضیض مداری و دورترین فاصله تا زمین را نقطه اوج مداری ماه می‌گویند.

براساس تجربه ساده‌ای که همه داریم و آن، این‌که جسمِ نزدیک‌تر به ما بزرگ‌تر از جسم دورتر دیده می‌شود، همین اتفاق برای ماه هم می‌افتد. یعنی هنگامی که ماه در حضیض مداری‌اش مشاهده شود، کمی بزرگ‌تر از سایر مواقع دیده خواهد شد. البته این تفاوت چندان زیاد نیست که بتوان به راحتی آن را تشخیص داد. حداکثر این اختلاف به قدری است که باعث می‌شود اندازه قطر ماه حداکثر 15% بزرگ‌تر و روشنایی آن 30% بیشتر مشاهده شود.

به چنین ماه‌های بدری که در حضیض مداری قرار دارند، به اصطلاح «اَبَرماه Super Moon» گفته می‌شود. اگر شما تجربه دیدن و دقت کردن در اندازه قرص ماه معمولی و روشنایی آن را در شب‌های بدر داشته باشید، می‌توانید این تفاوت را هنگام ابرماه‌ها احساس کنید. البته بهترین زمان مشاهده ابرماه، هنگام طلوع یا غروب آن است که قرص ماه به علت نزدیکی با عوارض زمینی، بزرگ‌تر از حدّ معمول هم دیده می‌شود.

آیا هرماه، ابرماه داریم؟

چون این همزمانی ماه بدر و قرار گرفتن در حضیض مداری، هر ماهه اتفاق نمی‌افتد؛ نمی‌توان در هر ماه شاهد ابرماه بود. معمولا در طول یک سال بین یک تا سه ابرماه را می‌توان مشاهده کرد که باز بین آن‌ها هم درجه‌بندی وجود دارد و همه یکسان نیستند.

ولی حواسمان باشد عکس‌هایی که در رسانه‌ها از ابرماه منتشر می‌شوند، با لنزهای تله و بزرگنمایی گرفته شده‌اند و اندازه ظاهریِ قرص ماه را افزایش داده‌اند، با دیدن آن‌ها این‌گونه تصور نشود که ابرماه یعنی ماهی که چندبرابر ماهِ معمولی بزرگ شده است!