کلیک کن
منوی اصلی

۱۰ دانستنی ضروری از سیاره زحل

سیاره زحل

آخرین به روزرسانی: جمعه ۲۸ آذر ۱۳۹۹

آموزش نجوم توسط محمد همایونی
زحل یا کیوان

مقارنه‌ی بزرگ و بسیار زیبای مشتری و زحل را از این‌جا بخوانید.

سیاره زحل یا کیوان مطمئنا زیباترین سیاره منظومه شمسی است، همان که آن را ارباب حلقه‌های منظومه خوانده‌اند! در این مطلب ۱۰ دانستنی کوتاه را که برای هر کسی دانستنش لازم است، فهرست کرده‌ایم:

۱۰ ـ قطر

اگر قطر خورشید را هم اندازه ارتفاع یک یخچال معمولی در نظر بگیریم، آن وقت زمین به اندازه یک سکه ۵ ریالی می‌شود و یک توپ بسکتبال هم به جای زحل قرار می‌گیرد. قطر میانگین زحل ۱۱۶٫۰۰۰ کیلومتر است.

۹ ـ مدار

ستاره ما خورشید است و زحل در جایگاه ششمین سیاره به دور آن می‌گردد. فاصله متوسط زحل از خورشید یا به عبارت دیگر، شعاع مدار آن ۱٫۴ میلیارد کیلومتر است، معادل ۹/۵ واحد نجومی. (فاصله متوسط زمین تا خورشید را واحد نجومی می‌گوییم که تقریبا ۱۵۰ میلیون کیلومتر است.)

۸ ـ روز

یک روزِ زحلی (مدت زمان یک چرخش کامل سیاره به دور خودش) فقط ۱۰/۷ ساعت طول می‌کشد! این یعنی سرعت دوران زحل به دور خودش بسیار زیادتر از زمین است. در عوض یک سال در زحل یعنی مدت زمان گردش یک دور کامل آن به دور خورشید، ۲۹ سال زمینی است. معادل ۱۰٫۷۵۶ روز زمینی!

۷ ـ جنس

زحل یکی از سیارات غول پیکر گازی است، بدین معنی که این سیاره سطح جامد و مشخصی ندارد. از گاز ساخته شده، آن هم بیشتر از هیدروژن و هلیوم.

۶ ـ جوّ

هر چند که کل سیاره از گاز تشکیل شده است ولی باز بخشی به نام جوّ هم دارد که بیشترین گاز تشکیل دهنده جوّ آن هم هیدروژن و هلیوم است.

۵ ـ قمرها

با تأیید کشف ۲۰ قمر جدید که در تاریخ دوشنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۸ توسط اتحادیه جهانی نجوم اعلام شد، تعداد قمرهای زحل به ۸۲ عدد رسید و دوباره گوی سبقت را از مشتری ربود.

مقاله مرتبط: کشف ۲۰ قمر جدید برای زحل

۴ ـ حلقه‌ها

زحل دارای فریبنده‌ترین سیستم حلقه‌ای در بین سیارات غول‌پیکر است. این حلقه که تجمعی است از تکه‌ها و خرده‌های سنگ و یخ؛ از ۷ حلقه‌ای تشکیل شده که توسط تعدادی شکافِ بین آن‌ها قابل تشخیص هستند.

۳ ـ کاوش

فقط تعداد محدودی از کاوش‌های فضایی، توانسته‌اند زحل و مجموعه قمرهای آن را بررسی کنند: پایونیر ۱۱ ، ویجرهای ۱ و۲ و فضاپیمای کاسینی ـ هویگنس. از سال ۱۳۸۳ تا شهریور ۱۳۹۶ کاوشگر کاسینی در حال بررسی زحل به همراه قمرها و حلقه‌هایش بود.

۲ ـ حیات

سیاره زحل نمی‌تواند حیات را آن‌گونه که ما می‌شناسیم در خود داشته باشد. در عوض تعدادی از قمرهای آن (تیتان و انسلادوس) شرایطی دارند که امکان شکل‌گیری حیات را در آن‌ها ایجاد می‌کند.

۱ ـ گالیله

هنگامی که گالیله در سال ۹۷۹ شمسی (۱۶۰۰م)، تلسکوپش را به سوی زحل نشانه رفت، آن را به صورت یک قرص مرکزی به همراه دو زائده در دو طرفش مشاهده کرد. او حتی بیان کرد که این سیاره یک سیستم سه تکه است، مدتی پس از آن هم اعلام کرد این سیاره دارای دسته یا دستگیره‌هایی در دو طرفش هست! بعدها بود که مشخص شد این دسته‌ها، حلقه‌های زحل بوده‌اند.

نکته: البته تلسکوپ ابتدایی گالیله آنقدر کیفیت نداشت که بتواند حلقه‌های زحل را به زیبایی تفکیک کند!

گالری عکس

«یک ستاره شناس این جهان را مکانی زیباتر برای زندگی می‌بیند»

نویسنده: محمد همایونی

محمد همایونی
کارشناس و مدرس نجوم هستم و اعتقاد دارم که «یک ستاره شناس این جهان را مکانی زیباتر برای زندگی می‌بیند!» و برای ترویج آن تلاش می‌کنم.

‫3 نظر

  • شیرالی گفت:

    سلام خدمت استاد گرامی
    بابت مطالب زیبایتان ممنونم.
    با توجه به این که شکاف کاسینی زحل حدود ۰٫۷ ثانیه عرض دارد، آیا امکان رصد آن با یک تلسکوپ که دقتش در حد ۱٫۲ ثانیه بیشتر نیست، وجود دارد. بزرگنمایی آن بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ است با دهانه ۱۲۵mm.
    در کل اگر ممکن است بفرمایید چگونه می شود قبل از خرید یک تلسکوپ بفهمیم حدود توانش برای رویت اجرام چند ثانیه است.
    بسیار ممنونم

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود برشما
      اگر عدد ۱۲ را بر قطر دهانه‌ی تلسکوپ (برحسب سانتی‌متر) تقسیم کنیم، قدرت تفکیک تلسکوپ بر حسب ثانیه قوسی به دست می‌آید. البته این مقدار نظری قدرت تفکیک هست و در عمل، به شرایط دیگری نظیر، پایداری جوّ و ارتفاع جرم از افق بستگی دارد. ولی باید بتوان در شرایط خوب، با دهانه ۱۲۵ میلی‌متر در بزرگنمایی بالای ۱۵۰ شکاف کاسینی را تشخیص داد.
      اگر توضیحات کامل نیاز دارید، اینجا را کلیک کنید.
      موفق باشید.

      • شیرالی گفت:

        آقای همایونی
        سلام
        از توضیحات ارزنده شما بسیار سپاس گزارم.

  • دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    preloader
    لطفا صبرکنید...