کلیک کن
منوی اصلی

روشن ترین ستارگان آسمان

روشن‌ترین ستاره

روشن‌ترین ستارگان آسمان

بارزترین مشخصه هر ستاره، نورانیت آن است به طوری که ستارگان در روشنایی‌های بسیار متفاوتی در آسمان مشاهده می‌شوند. در این مقاله با تعدادی از روشن ترین ستارگان آسمان شب آشنا می‌شویم؛ ستارگان پرنوری که شهرت زیادی هم دارند.

سیاره زهره (ناهید) پس از ماه و خورشید، پرنورترین جسمی است که در آسمان دیده می‌شود. بعضی مواقع در آسمان شامگاهی پس از غروب خورشید و برخی زمان‌ها هم در آسمان صبحگاهی قبل از طلوع خورشید دیده می‌شود.

سیاره ناهید در بهار و تابستان 1402 به راحتی در آسمان شامگاهی دیده می‌شود. آن ستاره‌ی بسیار درخشان که بعد از غروب خورشید در سمت غرب دیده می‌شود، ناهید است.

سیاره مشتری در رتبه دوم از نظر نورانیت قرار دارد. مشتری در اردیبهشت 1402 به سختی قبل از طلوع خورشید در سمت شرق دیده خواهد شد. اما در ماه‌های بعد به راحتی دیده می‌شود.

به‌روزرسانی هفدهم: 7 اسفند 1401

به‌روزرسانی هجدهم: 18 اردیبهشت 1402

در حقیقت کلیدی‌ترین ویژگی ستارگان برای دانشمندان، نوری است که از آن‌ها دریافت می‌کنند. منجمان به کمک همین نور بسیار ضعیفی که مشاهده می‌کنند اطلاعات گرانقیمت بسیار زیادی را استخراج می‌کنند. سن، دمای سطحی، عناصر موجود در جوّ ستاره و حتی درصد فراوانی آن‌ها و از همه مهمتر وضعیت تحول ستاره را می‌توانیم از نور دریافتی ستارگان مشخص کنیم. البته کار ساده‌ای نیست، بلکه برای اخترشناسان بسیار هم طاقت‌فرساست ولی لذت کشف حقایق را با خود به همراه دارد!

در بین این همه ستاره، روشن‌ترین آن‌ها که به راحتی هم از آسمان‌های آلوده شهری مشاهده می‌شوند، جذابیت خاص خود را برای همگان داشته‌اند. از این رو تعداد ۲۱ ستاره اول را فهرست کردیم و سپس به معرفی بیشتری از ۵ ستاره معروف‌تر بسنده کردیم.

چون در بعضی از منابع موجود اختلافاتی جزئی در مشخصات این ستارگان وجود دارد؛ داده‌های این جدول را از آخرین ویرایش کتاب جامع و مرجع Discovering the Universe  استخراج کرده‌ام؛ این کتاب هم بر اساس کاتالوگ عمومی هیپارخوس (اَبَرخُس) آن‌ها را ثبت کرده است. فقط با این تفاوت که ستاره آلفای صلیب را در کنار ستاره دبران اضافه کردیم؛ و دمای ستارگان هم از دایره المعارف ویکی‌پدیا به آن اضافه شده‌اند.

فهرست ۲۱ ستاره روشن‌تر آسمان

ردیف ستارهنامنام‌های خاصقدر ظاهریدرخشندگی
(نسبت به خورشید)
فاصله
(سال نوری)
دمای سطحی
(کلوین)
۱آلفا ـ سگ بزرگشباهنگ ـ شِعرای یَمانی۱٫۴۳-۲۶٫۱۸٫۶۱۹۹۴۰
۲آلفا ـ شاه‌تختهسهیل۰٫۶۲-۱۴۰۰۰۳۱۳۷۰۰۰
۳آلفا ـ عواسِماک رامِح۰٫۰۵-۱۹۰۳۶٫۷۴۳۰۰
۴آلفا ـ قنطورسرِجل قُنطورِس۰٫۰۱-۱٫۷۷۴٫۴۵۷۹۰
۵آلفا ـ شلیاقنَسرواقع ـ وِگا۰٫۰۳+۶۱٫۹۲۵٫۳۹۶۰۰
۶آلفا ـ ارابه رانعَیّوق۰٫۰۸+۱۸۰۴۲٫۲۴۹۷۰
۷بتا ـ جبار (شکارچی)رِجل جبار۰٫۱۸۷۰۰۰۰۰۷۷۳۱۲۱۰۰
۸آلفا ـ سگ کوچکشِعرای شامی۰٫۳۸+۷٫۷۳۱۱٫۴۶۵۳۰
۹آلفا ـ نهرآخرالنهر۰٫۴۵+۵۲۵۰۱۴۴۱۵۰۰۰
۱۰آلفا ـ جباراِبطُ‌الجوزا۰٫۴۵+۴۱۰۰۰۴۲۷۳۵۹۰
۱۱بتا ـ قنطورسبطن‌القنطورس۰٫۶۱+۸۶۰۰۰۵۲۵۲۵۰۰۰
۱۲آلفا ـ عقابنَسرطائر۰٫۷۷+۱۱٫۸۱۶٫۸۶۹۰۰
۱۳آلفا ـ ثوردَبَران۰٫۸۷+۳۷۰۶۵٫۱۳۹۱۰
۱۴آلفا ـ صلیبچلیپایه۰٫۸۷+۲۵۰۰۰۳۲۰۲۸۰۰۰
۱۵آلفا ـ سنبلهسِماک اَعزل۰٫۹۸+۲۵۰۰۰۲۶۲۲۲۴۰۰
۱۶آلفا ـ عقربقلب‌العقرب۱٫۰۶+۳۷۰۰۰۶۰۴۳۴۰۰
۱۷بتا ـ جوزارأس پیکرپسین
پولوکس
۱٫۱۶+۴۶٫۶۳۳٫۷۴۶۶۶
۱۸آلفا ـ حوت جنوبیفَمُ‌الحوت۱٫۱۷+۱۸٫۹۲۵٫۱۸۵۹۰
۱۹آلفا ـ دجاجهرِدِف ـ دِنِب۱٫۲۵+۳۲۰۰۰۰۳۲۳۰۸۵۲۰
۲۰بتا ـ صلیبحساسه۱٫۲۵+۳۴۰۰۰۳۵۳۲۷۰۰۰
۲۱آلفا ـ اسدقلب‌الاسد۱٫۳۶+۳۳۱۷۷٫۵۱۲۶۴۰

شباهنگ (شِعرای یمانی)

شعرای یمانی و همدمش

پرنورترین ستاره آسمان است که بعد از خورشید، ماه، زهره و مشتری به عنوان پنجمین جرم پرنور آسمان به رنگ آبی سفید می‌درخشد. به همراه چند ستاره درخشان دیگر در آسمان زمستان دیده می‌شود. شباهنگ یک ستاره رشته اصلی است و در واقع دوگانه‌ایست که همدمش یک کوتوله سفید بسیار چگال است. این همدم اولین کوتوله سفیدی بود که کشف شد و تا مدت‌ها ویژگی‌های خاص طیف و دمای آن همچون معمایی برای منجمان بود.

پرنوری آن هم به خاطر درخشندگی واقعی آن است و هم به علت فاصله کمی که دارد. در واقع شباهنگ یکی از همسایگان کهکشانی ماست. یک نکته جالب که کمتر گفته شده، این ستاره در حال نزدیک شدن به ماست و تا ۶۰٫۰۰۰ سال دیگه پرنورتر هم می‌شود. ولی بعد از آن شروع به دورشدن و کم‌نور شدن می‌کند ولی همچنان تا ۲۱۰٫۰۰۰ سال آینده روشن‌ترین ستاره آسمان زمینیان است.

سگ بزرگ و شباهنگ

شباهنگ را علاوه بر زمستان، می‌توان در فروردین ماه هم به راحتی مشاهده کرد. کافی است پس از غروب خورشید و تاریکی آسمان بهاری، در قسمت جنوب و جنوب غربی آسمان ایران به دنبالش بگردید. از همه ستارگان پرنورتر است. (البته به شرطی که زهره و مشتری در آسمان نباشند!)

سهیل

« ستاره سهیل شدی!؟ »

سهیل

مردم ایران زمین خیلی بیش از این‌که سهیل را دیده باشند،  نامش را در این ضرب المثل شنیده‌اند. واقعا هم به علت کمتر دیده شدن آن از اکثر مناطق ایران است که چنین مثلی ساخته شده است. سهیل که دومین ستاره پرنور آسمان است درست در زیر شباهنگ در صورت فلکی شاه تخته (حمّال) قرار دارد. و چون در جنوب آسمان قرار دارد، هرچه به سمت مناطق شمالی ایران جابه‌جا شویم، فاصله آن تا افق جنوبی کمتر و کمتر می‌شود و دیدن آن مشکل‌تر.

سهیل هم مانند شباهنگ از ستارگان زمستانه است و هنگامی که شباهنگ به بالاترین ارتفاع خود از افق می‌رسد می‌توانید آن را در مجاورت افق جنوبی و پایین شباهنگ ببینید. البته به شرط آن‌که آسمانی تمیز و بدون غبار داشته باشید.

سهیل یک غول سفید رنگ بسیار عظیمی است که با جرم ۸ برابر جرم خورشید، قطری حدود ۷۰ برابر قطر خورشید را دارد. درخشندگی فوق العاده زیاد آن را فاصله زیادش از ما کاهش داده است. وگرنه اگر در همسایگی خورشید بود و در فاصله شباهنگ از ما قرار داشت، دیگه شب‌های تاریکی نداشتیم!!

مقاله مرتبط:  «ستاره سهیل دومین ستاره آسمان»

اگر علاقه‌مند به یادگیری نجوم هستید، با شرکت در دوره‌های آنلاین آموزش نجوم از هر نقطه‌ ایران و جهان؛ به سرعت خود را به جمع دانشجویان با انگیزه‌ نجوم برسانید:

نسر واقع

پنجمین ستاره پرنور آسمان و دومین ستاره پرنور در نیمکره شمالی آسمان است. رنگ زیبایش آن را در کنار دیگر ستارگان آسمان تابستانی، ممتاز کرده است. نسرواقع به همراه سماک رامح و شباهنگ ستارگان پرنور در همسایگی خورشید هستند. جالب این‌که ستاره شناسان گسترده‌ترین تحقیقات را پس از خورشید برای این ستاره انجام داده‌اند و به عبارتی آن را مهمترین ستاره می‌شناسند.

این ستاره به همراه نسر طائر و ردف، تشکیل مثلث تابستانی را می‌دهند و یکه تاز آسمان زمستان و پاییز هستند. به علت حرکت تقدیمی زمین، نسرواقع در گذشته ستاره قطبی بوده و حدود ۱۲۰۰۰ سال دیگر هم دوباره نزدیک قطب شمال سماوی خواهد بود.

در این عکس صورت‌های شلیاق و دجاجه به زیبایی مشاهده می‌شوند. نسرواقع در سمت راست و ردف در بالای تصویر قرار دارند. شکوه راه شیری در این قسمت آسمان دیدنی است. اگر دوربین دوچشمی دارید حتما با آن در این قسمت آسمان به گشت و گذار بپردازید.

نسرواقع و ردف

قلب العقرب

به اَبَرغول قرمز آسمان تابستان احترام می‌گذاریم. صورت فلکی عقرب از معدود صوری است که شکل آن به اسمش نزدیک است. و این ستاره هم دقیقا در قلب این عقرب قرار گرفته است. عقرب را در آسمان تابستان به راحتی می‌توان در سمت جنوب آسمان و بالاسر افق جنوبی مشاهده کرد.

این ابرغول ما قطری در حدود ۸۰۰ برابر خورشید دارد و اگر به جای خورشید در منظومه شمسی قرار بگیرد تا نزدیکی مدار مشتری هم خواهد رسید! قلب العقرب مراحل پایانی عمر خود را طی می‌کند و هر لحظه امکان دارد که در اثر یک انفجار ابرنواختری منفجر شده و در طول چندین هفته، آسمان شب‌های ما را نورافشانی کند.

عقرب و قلب العقرب
صورت فلکی عقرب

اِبطُ الجوزا

البته نام صحیح آن یَدالجوزا است که شانه‌ی شکارچی را نشان می‌دهد؛ ولی بیشتر به نام ابط الجوزا معروف شده است. ستاره‌ایست که یک گام از قلب العقرب هم فراتر رفته و تا ۱۰۰۰ برابر قطر خورشید بزرگ شده است! این ابرغول قرمز آسمان زمستان‌ها در شانه صورت فلکی جبار (شکارچی) خودنمایی می‌کند. از آن جهت که در نزدیکی ابرغول آبیِ رجل الجبار قرار گرفته، تضاد رنگ این دو ستاره معروف بسیار دیدنی است.

این ستاره عظیم الجثه هم مانند هم نسل‌های خودش، باید انتظار یک انفجار شدید ابرنواختری را بکشد. صورت فلکی جبار را به همرای ستاره‌ها و سحابی‌های زیبا و معروفش می‌توانیم در کل زمستان و اوایل بهار در آسمان مشاهده کنیم. رنگارنگ بودن ستارگانش و شکل زیبایش جلوه دلربیایی به این صورت فلکی داده است.

ابط الجوزا را در سمت چپ تصویر و بر فراز آن درخت صنوبر مشاهده می‌کنیم:

جبار یا شکارچی
صورت فلکی جبار شکارچی

نویسنده: محمد همایونی

محمد همایونی
کارشناس و مدرس نجوم هستم و اعتقاد دارم که «یک ستاره شناس این جهان را مکانی زیباتر برای زندگی می‌بیند!» و برای ترویج آن تلاش می‌کنم.

‫67 نظر

  • ماجد گفت:

    این ستاره (شباهنگ)در حال نزدیک شدن به ماست و تا ۶۰٫۰۰۰ سال دیگه پرنورتر هم می‌شود.
    با سلام
    جمله بالا که در متن آمده است در چند جای دیگر، برعکس آن را دیده ام لطفا منبع این مطلب را بازگو می کنید
    لطفا خبرکنید

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و دورود و ممنون از نکته سنجی شما.
      این مطلب به صورت واضح در دایره المعارف ویکی پدیا (انگلیسی) آمده است که منبعش رو هم به مجله اسکای اند تلسکوپ بر اساس اطلاعات ماهواره هیپارکوس، ارجاع داده است. در ضمن اگه در همین مرجع به لیست مشخصات خاص این ستاره در ستون سمت راست نگاه کنید، سرعت شعاعی این ستاره را ۵٫۵- کیلومتر بر ثانیه ذکر کرده که نشان دهنده نزدیک شدن آن به ماست. (اگر مثبت باشد یعنی جسم در حال دور شدن از ماست)
      امیدوارم کافی باشد
      موفق باشید

      • امار گفت:

        لطف کنید اطلاعات بیشتری در همین ضمینه منتشر کنید

        • محمد همایونی گفت:

          درود برشما
          چشم.

          • یاسان گفت:

            سلام چند سال پیش در حیاط مدرسه بودیم باران بارید و بعد از آن چندتا نور رنگارنگ مثل رنگین کمان،دقیقا در وسط آسمان ظاهر شد و بعد از مدتی ناپدید شد کسی میدونه علتش چی بوده؟چون رنگین کمان نبود.

          • محمد همایونی گفت:

            سلام و درود.
            چون بعد از بارندگی بوده، هوا دارای ذرات بخار آب و ذره‌های یخ بوده است. در چنین شرایطی با توجه به ویژگی‌های مختلف این لایه‌های بخار و یخ، نور خورشید دچار تغییراتی می‌شود که خودشان را به این صورت‌ها نشان می‌دهد.
            چون اطلاعات دقیق از گفته‌های شما به دست نمی‌آید، نمی‌شود با دقت گفت که چه پدیده‌ای را مشاهده کرده‌اید.

  • مفیدی گفت:

    مطلب بسیار جالبی بود. عالی بود. ممنون. این لینک هم میتونه جالب باشه درباره ستاره شباهنگ:
    https://rooabra.com/1396/08/18/sirius/

  • ناصر گفت:

    با سلام
    من در تاریخ ۱ فروردین در لحظه غروب خورشید درست در غربی ترین قسمت آسمان یک ستاره پرنور رو مشاهده کردم که تا ساعاتی پرنورترین ستاره آسمون بود و بعد از مدتی غروب کرد و محو شد. از دوستانی که اطلاعات کافی دارند اسم اون ستاره رو اگه ممکنه بفرمایید چیه.

    • محمد همایونی گفت:

      آقای ناصر:
      سلام و درود برشما.
      ضمن عرض تبریک به مناسبت ایام نوروز ۹۷٫ جسمی رو که دیده‌اید، سیاره زهره هست. این سیاره تا ماه‌های آینده ستاره شامگاهی خواهد بود و وضعیت دیدن آن بهتر و روشنایی اش هم در ماه‌های آینده افزایش می‌یابد.
      معمولا چنین مطالبی رو در کانال تلگرام ستاره شناس اطلاع رسانی می‌کنیم و اگه عکس مناسبی هم باشه منتشر می‌کنم. یک عکس زیبا از مقارنه زهره با هلال ماه و سیاره عطارد رو در کانال هم قرار داده‌ایم.
      موفق باشید

  • محمد گفت:

    سلام. فاصله منظومه شمسی تا پرنور ترین ستاره کهکشان راه شیری چند سال نوری میباشد؟

    • محمد همایونی گفت:

      سلام درود بر آقا محمد عزیز.
      پاسخ به این سوال از این بابت که شاید نتوان با قطعیت گفت که پرنورترین ستاره در راه شیری، کدام ستاره است؛ کمی مشکل است. اگر منظور از «پرنورترین» همان «درخشان‌ترین» ستاره‌ها باشد، با توجه به مطلبی که در مقاله «خوشه جعبه جواهر» منتشر شده است؛ که ستاره‌های این خوشه جزء درخشان‌ترین ستاره‌های کهکشان هستند، می‌توانیم فاصله‌ی این خوشه ستاره‌ای را تا منظومه شمسی به عنوان پاسخ این سوال بیان کنیم. این خوشه در فاصله ۶۴۴۰ سال نوری از ما قرار دارد.
      البته ممکن است ستارگانی درخشان‌تر از آنچه ما می‌توانیم مشاهده کنیم، در آن سوی برآمدگی مرکزی کهکشان در امتداد صورت فلکی قوس باشند، که به علت وجود غبار میان ستاره‌ایِ زیادی که در مسیر نور آن‌ها وجود دارد، نتوانیم درخشندگی واقعی آن‌ها را تعیین کنیم.
      موفق باشید

  • کوردو گفت:

    سلام ستاره ی سهیل در اواخر تابستان ظاهر می شه
    در زبان کوردی گلاویژ نام داره
    چون از ۱۵ مرداد قابل دیدنه نشانه‌ای از کمتر شدن دمای هوا و گذر از گرمای تابستانه

  • كيوان گفت:

    با درود.ایا ستاره شباهنگ در کهکشان راه شیری است؟

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود برشما.
      بله. این ستاره در فاصله کمی بیش از ۸ سال نوری در همسایگی خورشید و در کهکشان راه شیری است.
      در واقع همه ستارگانی که در آسمان شب می‌بینیم متعلق به کهکشانِ خودمان (همان راه شیری) هستند.

      • الی گفت:

        .من یه بار دو تا خورشیدتو اسمون دیدم حوالی غروب پاییز ..

        • محمد همایونی گفت:

          چنین مواردی اتفاق می‌افتد. در واقع بعضی مواقع با توجه به شرایطی که لایه‌ها جوّ و بخارهای آب موجود در هوا دارند، چنین اتفاقی می‌افتد. که در نتیجه انعکاس نور خورشید در این لایه‌ها، به نظر می‌رسد که دو و بعضی مواقع سه خورشید در آسمان قرار دارند.
          البته آن چه که شما دیده‌اید نیاز به توصیف دقیق‌تر دارد.

  • کیوان گفت:

    سپاس فراوان از شما

    • سهیل گفت:

      درود
      ستاره ای که سمت جنوب تقریبا شرقی تهران رویت میشه و بسیار پر نوره و تا قبل از طلوع آفتاب هم مشخصه نامش چیست در فصل تابستان هستیم
      ممنون گرامی

      • محمد همایونی گفت:

        سلام بر سهیل عزیز.
        الان که تابستان 1401 است، آن‌چیزی را که شما توصیف کردید سیاره مشتری است. ابتدای شب در سمت جنوب شرقی است و تا صبح در آسمان است و آن هنگام در جنوب غربی غروب می‌کند.

  • امیر حسین گفت:

    واقعاً همه ستارگانی که در آسمان شب بدون ابزارهای اپتیکی می‌بینیم همه شون بدون استثناء برای کهکشان خودمون راه شیری هستند؟

    • محمد همایونی گفت:

      بله همینطوره. حتی وقتی با تلسکوپ‌های آماتوری هم شما به آسمان نگاه کنید، باز هم ستارگانی که می‌بینید داخل راه شیری هستند. مگر موقعی که به سمت یک کهکشان نشانه رفته باشید و مطمئن باشید که ستاره‌های اون کهکشان رو می‌تونید تفکیک کنید؛ که این کار بسیار مشکلی است.
      البته به غیر از ستاره‌هایی که شاید با چشم در ابرهای ماژلانی بتوان دید (بنده که تجربه‌اش رو ندارم ولی مطمئنا تفکیک ستاره‌های ابرهای ماژلانی، آسان نیست).

  • محمدعلی رضایی گفت:

    البته ممکنه بسیاری از اجرام نورانی که ما در شب می‌بینیم در واقع یک کهکشان با ملیاردها ستاره باشند که به علت دور بودن ما اونها رو به شکل یک ستاره واحد میبینیم.برای مثال کهکشان اندروما در بسیاری از روزهای سال و در نقاطی از زمین و تحت شرایط خاص با چشم غیرمسلح هم قابل رویته.به طور کلی نمیشه گفت تمام ستاره‌هایی که میبینیم از کهکشان راه شیری هستن

    • محمد همایونی گفت:

      درود برشما.
      بله حق با شماست.
      ولی در پاسخی که بنده داده‌ام، بیان کرده‌ام که ستارگانی که دیده می‌شوند، نه آن‌هایی که به صورت مه‌آلود و غیرنقطه‌ای هستند که به این دسته‌ی دوم می‌گوییم: اجرام غیرستاره‌ای.
      شما وقتی کهکشان آندرومدا را دیده‌اید، کاملا احساس کرده‌اید که با ستاره‌ها متفاوت است و به صورت یک توده مه‌آلود دیده می‌شود نه نقطه‌ای همانند ستاره‌ها. حتی سحابی جبار هم برای چشمان تیزبین، حالت نقطه‌ای و ستاره‌ای ندارد.
      این مطلب که هر «ستاره‌ای» را (نه هر جرم سماوی) که ما با چشم غیرمسلح و حتی با چشم مسلح می‌بینیم ستاره‌ای است متعلق به کهکشان راه شیری؛ درست است. (البته به غیر از ستاره‌هایی که در کهکشان‌های دیگر می‌توان با تلسکوپ‌های قوی تفکیک کرد)

  • مریم سعیدی گفت:

    سلام ممنون از مطالب پر بارتون .نام ستاره ای پر نور در شرق رو می خوام که قبل از طلوع خورشید آن را می بینم

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود مریم خانم عزیز.
      الان که اواخر مرداد ۱۳۹۹ هست، سیاره زهره در آسمان صبحگاهی قرار داره و به صورت پرنورترین ستاره آسمان دیده میشه. اگه دقت کرده باشید و یادتون باشه در پاییز و زمستان سال قبل، در آسمان شامگاهی بود بعد از غروب آفتاب.

  • شکیبا گفت:

    سلام
    چند روزه (شهریور ماه)سمت چپ ماه یه ستاره ی زرد رنگ دیده میشه
    یعنی با چشم غیر مسلح
    این میتونه سیاره ی مشتری باشه یا نه صرفا یه ستارست؟ایا اسمی داره؟

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود شکیبای عزیز
      ابتدا عذرخواهی بابت این همه تأخیر.
      در تاریخی که شما بیان کردید، سیاره مریخ در سمت چپ ماه بوده است. و اون ستاره در واقع سیاره مریخ بوده.
      سیاره مشتری هم در همان روزها، در سمت راست ماه بوده که از مریخ هم روشن‌تر دیده می‌شد.

  • محمد موقری گفت:

    البته شباهنگ ششمین جرم پر نور هست پنجمین جرم مریخ می باشد نه شباهنگ

    • محمد همایونی گفت:

      تشکر از شما محمد عزیز.
      اصل صحبت در این مطلب، ستارگان است. در مورد مریخ هم، تغییرات نور مریخ بسیار زیاد است و فقط مواقعی که در مقابله قرار بگیرد می‌تواند از شعرای یمانی روشن‌تر شود. از این‌رو آن را در این طبقه‌بندی لحاظ نکردم.

  • فرشاد گفت:

    سلام
    دو عضو شعرای یمانی ، که یکی کوتوله سفید هست ، از ابتدا با هم بودند ، ( که عضو سنگینتر یعنی شعرای یمانی
    ب تکامل یافته و بیشتر جرمش را به صورت سحابی سیاره ای به فضا پرتاب کرده و به کوتوله سفید تبدیل شده و بعدها گازها توسط شعرای یمانی آ جذب شده ) یا اینکه دو ستاره مجزا بوده اند و تکامل جداگانه داشتند و بعدها جذب هم شدند ؟

    • محمد همایونی گفت:

      درود بر فرشاد عزیز.
      ابتدا عذرخواهی بابت تأخیر در پاسخگویی.
      از آن جهت که عمر تقریبا یکسانی این دو ستاره دارند، اخترشناسان تقریبا مطمئن هستند که آن‌ها با هم در یک سیستم متولد شده‌اند.
      اما چون جرم ستاره شباهنگ ب بیشتر بوده است، تخمین زده‌اند در ابتدا ۵ برابر خورشید بوده است، بنابراین سریع متحول شده و به مراحل پایانی یعنی کوتوله سفید رسیده است. ولی شباهنگ الف همچنان در مرحله رشته اصلی در حال زندگی است.

  • میثم گفت:

    سلام
    این روزها هگام غروب
    در شمال غرب ستاره ای میبینم بسیار درخشان
    در امتداد افق نیست ولی خیلی هم بالا نیست
    بسیار زیباست
    به معنای واقعی تک ستاره ای است در زمان غروب
    لطف میفرمائید ببگید این چه ستاره ای است ؟
    ممنون

    • محمد همایونی گفت:

      سلام آقا میثم عزیز
      این ستاره، در واقع سیاره زهره هست.
      تا اواسط پاییز ۱۴۰۰ هم در آسمان شامگاهی حضور داره

  • نازنین گفت:

    سلام.ممنون بابت مطالب مفیدتون.ستاره ای نزدیک ماه هست که تقریبا همیشه تو آسمونه و خیلی هم پر نوره.یعنی تو شب های تهران با این پر نوری فقط میشه این ستاره رو دید.اسم اون ستاره رو میخواستم بدونم.ممنون میشم بهم بگید

    • محمد همایونی گفت:

      درود به شما نازنین‌خانم عزیز.
      از لطف شما سپاسگزارم.
      خب با توجه به این‌که مکان ماه در بین ستارگان، شب به شب تغییر میکنه، نمیشه مشخص کرد که کدام ستاره بوده است. اگر شب‌های مختلف با دقت به مکان ماه نگاه کنید، متوجه می‌شوید که ستاره مورد نظر شما و ماه از هم فاصله می‌گیرند. متاسفانه با این اطلاعات نمی‌تونم پاسخ دهم.
      البته احتمالا سیاره مشتری رو مشاهده کردید. چون در این شب‌های ۵ و ۶ تیر ۱۴۰۰ ماه از نزدیکی سیاره مشتری در حال عبور بوده است.

  • مصطفی گفت:

    سلام علیکم
    چرا جدول اسمان شب در سایت شما نیست

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود آقامصطفی عزیز
      اگه منظورتون نقشه‌های آسمان هست، اتفاقا یک مجموعه بسیار خوب با کیفیت عالی در سایت قابل دانلود هست.
      به صفحه «راهنمای یافتن صورت های فلکی» بروید و از آن جا دانلود کنید
      متاسفانه ایمیل شما درست نبود و نتوانستم برای شما اطلاع رسانی کنم

  • نیکا گفت:

    سلام وقتتون بخیر. من صبح ها حدود ساعت ۳ الی ۴ صبح. جسم پرنوری رو در سمت جنوب غربی می بینم که نمیدونم ستاره است یا سیاره. امکان داره راهنمایی بفرمایید. متشکرم.

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود نیکا ی عزیز
      در این زمان که شهریور ۱۴۰۰ هست، این جسم پرنور سیاره مشتری هست. اگر ابتدای شب به آسمان نگاه کنید در سمت جنوب شرقی قرار دارد.

  • حمیدرضا پورشیرازی گفت:

    سلام

  • حمیدرضا پورشیرازی گفت:

    سلام و درود

    • محمد همایونی گفت:

      سلام بر حمیدرضای عزیز.
      سوال یا نظر خودتون رو بفرمایید.

  • سحر گفت:

    سلام الان در همین روز ها تقریبا چند هفته ای میشه که بعد غروب افتاب اولین ستاره ای که به چشم میاد ستاره ایه که در جنوب غربی اسمان یا غرب قرار داره میخاستم اسم این ستاره رو بدونم

    • محمد همایونی گفت:

      سلام بر سحر عزیز.
      این سیاره زهره هست که به خوبی میدرخشد. الان مهرماه ۱۴۰۰ است.
      در کادر بالای همین مطلب این موضوع بیان شده.

  • شیما گفت:

    سلام آقای همایونی
    جدیدا خیلی علاقمند ب ستاره شناسی شدم و خیلی دلم میخاد یه تلسکوپ داشته باشم،اما نمیدونم چی باید بخرم و چه قیمتی دارن،لطف میکنید یه تلسکوپ خوب خانگی به من معرفی کنید……از لطفتون بینهایت سپاس…???و لطفا کتاب خوب هم معرفی کنید .

    • محمد همایونی گفت:

      سلام بر شیمای عزیز.
      خیلی عالیه و بهتون بسیار تبریک میگم. دعا می‌کنم که بهترین و زیباترین اتفاقات رو در دنیای نجوم تجربه کنید.
      چون سوالهای شما جواب طولانی داره، لطفا از طریق واتساپ به بنده پیام دهید تا راهنمایی کنم.

  • محمد گفت:

    سلام علیکم
    جناب آقای همایونی
    لطفا در مورد خرید یک تلسکوپ که بتوان به خوبی از دیدن ماه و حلقه سیاره زحل لذت برد راهنمایی کنید

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود محمد عزیز.
      راهنمایی و مشاوره برای خرید یک تلسکوپ، در این مجال نمی‌گنجد. نیاز به مشاوره تلفنی هست.
      اما خیلی خلاصه: یک تلسکوپ بازتابی ۵ یا ۶ اینچ یا یک تلسکوپ شکستی ۹ یا ۱۰ سانتی‌متر می‌توانند ما را به خواسته‌ای که بیان فرمودید برسانند.
      امیدوارم که ابزار مناسبی تهیه کنید و از دیدن آسمان زیبا لذت فراوان ببرید.

  • حسن متین گفت:

    با سلام لطفاً در مورد ستاره گویْین که تمام ستاره ها از آن نور می گیرند مطلبی داشته باشید ممنون میشوم ( متین )

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود بر آقا متین عزیز.
      چنین نامی را تاکنون نشنیده‌ام.
      ولی مطلبی که منجمان و اخترفیزیکدانان از آن مطمئن هستند این است که، در کهکشان و کیهان ستاره‌ای وجود ندارد که ستاره‌های دیگر از آن نور بگیرند.
      اصلا ستاره‌ها نورگیری ندارند. هر ستاره خودش با استفاده از فرایندهای همجوشی هسته‌ای؛ منبع تولید نور و گرمای خودش است.
      آسمانی باشید.

  • شیما گفت:

    سلام، روزگارتون بخیر
    دو سه روز قبل، یه مقدار قبل از طلوع خورشید ستاره( یا سیاره) ی خیلی پرنوری در همون محدوده ای که خورشید از افق بالا میاد دیده میشد. ممنون میشم اسمش رو بگین .

    • محمد همایونی گفت:

      سلام بر شیمای عزیز
      سیاره زهره هست که به تازگی وارد آسمان صبحگاهی شده است. تا حدود هفت ماه دیگر هم در آسمان صبحگاهی خواهد بود.
      دقت بفرمایید که تاریخ مهم است: الان ۸ بهمن ۱۴۰۰ است.

  • دانیال گفت:

    سلام بر شما
    من ۱۵ سالمه و چند ساله توی زمینه نجوم شناسی،مخصوصا رصد صور و ستاره ها فعالیت میکنم و در حال نوشتن ی رساله باتوجه به مشاهدات خودم هستم میخواستم ببینم که عطارد رو توی چه زمانی و موقعیتی میتونم ببینم؟

    • محمد همایونی گفت:

      سلام بر دانیال عزیز.
      آفرین و تبریک به شما.
      احتمالا بدانید که سیاره عطارد را نمی‌شود براساس تقویم شمسی بگوییم این تاریخ‌ها در هر سال دیده خواهد شد. بلکه باید با توجه وضعیت آن در آسمان شامگاهی یا صبحگاهی و جدایی زاویه‌اش از خورشید آن را بتوانیم ببینیم.
      پس نیاز هست که شما با استفاده از تقویم‌های نجومی معتبر یا نرم‌افزارهای نجومی یا سایت‌هایی که اطلاعات رصدی سیارات را اعلام می‌کنند، از وضعیت آن آگاه شوید.
      عطارد را هنگامی که در بیشترین کشیدگی‌های شرقی و غربی هست به راحتی می‌توان در صبحگاه یا شامگاه مشاهده کرد.
      مثلا جمعه 9 اردیبهشت 1401 زمان بیشترین کشیدگی شرقی آن است. و تقریبا از اواخر فروردین تا حدود بیستم اردیبهشت، می‌توان آن را در آسمان شامگاهی، بعد از غروب خورشید مشاهده کرد.

  • اسماعیل گفت:

    ستاره ی روچبا وجود دارد؟؟و درسته ک میگن پر نورترین ستاره ی کهکشان راه شیریه؟؟

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود اسماعیل عزیز.
      تاکنون این اسم را نشنیده‌ام. جستجو کردم و اطلاعاتی در موردش نیافتم. شاید نام آن جور دیگری نوشته می‌شود.

  • محمد گفت:

    سلام و عرض ادب
    در آسمان پاییز سال ۱۴۰۱(اوایل آذر) حوالی ساعت ۸شب یک ستاره پرنور سفید رنگ بالای سر و یک ستاره یا سیاره پرنور قرمز رنگ در سمت شمال آن دیده میشود نام اینها چیست ؟
    اگر ممکنه در مورد ستارگان پر نور دیگر در نزدیکی آنها هم توضیح دهید
    ممنون از سعه صدرتان

    • محمد همایونی گفت:

      سلام آقامحمد عزیز.
      با توجه به زمانی که اعلام کردید: ستاره پرنور سفیدرنگ: سیاره مشتری است و آن دیگری که قرمز (نارنجی) است: سیاره مریخ است.
      دیگر ستاره‌های پرنور اطراف آن‌ها عبارتند از: شباهنگ، عیوق، دبران، ابط‌الجوزا، رجل جبار و چندتای دیگر. برای شناسایی هر کدام، باید تلاش کنید تا صورت‌های فلکی فصل پاییز و زمستان را پیدا کنید.
      برای این‌کار به این لینک بروید. هم فیلم آموزشی هست و هم نقشه‌های آسمان.

  • زهرا گفت:

    سلام و عرض ادب
    دو نجم پر نوری که چندیست در آسمان در ابتدای غروب در سمت قبله ظاهر شده و بعد از گذشت دقایقی محو میشوند کدام ستاره هستند؟

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود بر زهرای عزیز.
      این‌دو زیبا، سیاره‌های مشتری و ناهید (زهره) هستند. در ابتدای همین مطلب توضیح داده شده که در اسفند 1401 این دو سیاره‌ی زیبا و پرنور آسمان شامگاهی ما را زینت کرده‌اند.
      آن‌که پرنورتر است ناهید است و آن دیگر مشتری. در روزهای آینده مشتری آرام آرام به لبه ی افق نزدیک‌تر می‌شود تا به مقارنه با خورشید رود و از دیدگان‌مان پنهان شود. اما زهره تا تابستان 1402 در آسمان شامگاهی قدرت‌نمایی می‌کند.
      این مقاله را حتمن ببینید: دو جواهر در یک قاب .

  • سعید گفت:

    با سلام
    یکسال است وجود شی نورانی در شهر اهواز توجه بسیاری را در آسمان شب به خود جلب کرده .
    با توجه به نور ستارگان و درخشندگی حتی در شب‌هایی که هیچ ستاره ای مشاهده نمی شود ،نور افشانی این جرم در آسمان توجه بنده را به سمت قمر مصنوعی معطوف نموده است.

    • محمد همایونی گفت:

      سلام و درود بر آقاسعید عزیز.
      اگر جسمی است که موقعیتش ثابت است و تغییر نمی‌کند، پس مربوط به آسمان نیست و منشأ انسانی دارد.
      اما اگر مثل ستارگان و ماه و خورشید، طلوع یا غروب دارد، باز هم با توجه به این‌که توضیح نداده‌اید در چه سمت آسمان و در چه زمان‌هایی دیده می‌شود، نمی‌توانم با اطمینان بگویم.
      اما اگر این شی نورانی را پس از غروب خورشید و در حوالی محل غروب خورشید می‌بینید و دو سه ساعت پس از غروب خورشید هم غروب می‌کند، همان سیاره زهره است که موقعیتش را در ابتدای مطلب توضیح داده‌ایم.
      قمر مصنوعی که منظور همان ماهواره است، هنگامی که دیده شود به آرامی در آسمان حرکت می‌کند و در عرض چند دقیقه پهنه‌ی آسمان را طی کرده و از نظر مخفی می‌شود. و اینطور هم نیست که برای چندین ماه در آسمان به صورت منظم دیده شود.

  • دیدگاهتان را بنویسید

    نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

    preloader
    لطفا صبرکنید...